Wat is ADHD?

Op sociale media zoals TikTok of Instagram zie je vaak filmpjes passeren over 'typisch ADHD-gedrag'. Misschien herken je er jezelf in. Of iemand uit je omgeving vraagt zich af of die misschien ADHD heeft. Maar ADHD, voluit aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit, is meer dan druk zijn of snel afgeleid raken.

Wat is ADHD?

ADHD is een ontwikkelingsstoornis waarbij de hersenen informatie anders verwerken. Dat kan ervoor zorgen dat je je moeilijk kan concentreren, snel afgeleid bent of voortdurend het gevoel hebt dat je "aan" staat. Bij sommigen overheerst onrust en impulsiviteit, bij anderen vooral dromerigheid of moeite om taken te starten.

ADHD ziet er bij iedereen anders uit. Niet alleen jongens of jonge kinderen hebben het. Ook meisjes, vrouwen en mensen met diverse culturele achtergronden kunnen ADHD hebben. Toch wordt het bij hen vaak minder snel herkend. Soms omdat ze zich goed aanpassen, of omdat hun gedrag niet past binnen het klassieke beeld dat mensen van ADHD hebben.

Hoe herken je het?

Veel jongeren met ADHD zeggen dat hun hoofd nooit stilstaat, dat ze dingen blijven uitstellen of zich moeilijk kunnen organiseren. Maar dat kan ook bij jongeren zonder ADHD voorkomen, zeker in stressvolle periodes. Je herkent je dus misschien in bepaalde kenmerken, maar dat betekent niet automatisch dat je ADHD hebt.

Een betrouwbare diagnose wordt gesteld door professionals. Zij kijken niet naar één moment of één test, maar doen dat via gesprekken, observaties en vragenlijsten. Zo krijg je een duidelijk en genuanceerd beeld van wat er echt aan de hand is. Een diagnose is niet iets dat je zomaar voor jezelf kan vaststellen, ook al herken je je in sommige verhalen. Zeker niet als het bepaalt hoe jij of anderen naar je kijken.

Waarom is die diagnose dan belangrijk?

Voor sommige jongeren zorgt een diagnose voor rust: eindelijk begrijp je waarom bepaalde dingen moeilijk lopen. Je krijgt toegang tot begeleiding, ondersteuning op school of medicatie. Voor anderen is zo'n label lastig: ze willen niet dat mensen hen anders gaan behandelen.

Een diagnose verandert niets aan wie je bent, maar kan wel helpen om jezelf beter te begrijpen en om erkenning te krijgen voor wat je doormaakt — thuis, op school of in je gemeenschap.

Twijfel je? Dan hoef je niet meteen een heel traject te starten. Praten met iemand die je vertrouwt, zoals een vriend, ouder, leerkracht, begeleider of hulpverlener, is een goeie eerste stap.

Let op met wat je online ziet

Op sociale media zie je filmpjes met titels als "Zo weet je dat je ADHD hebt" of "5 tekenen van een ADHD-brein". Soms herken je dingen, maar die filmpjes tonen zelden het volledige plaatje. ADHD is geen hype of identiteit die je zomaar aanneemt, en zeker geen excuus voor alles wat moeilijk gaat.

Laat sociale media je nieuwsgierigheid aanwakkeren, maar zoek betrouwbare informatie en praat met mensen die je echt kunnen helpen.

Hoe ga je om met iemand met ADHD?

Misschien heb je een vriend, klasgenoot, broer, zus of nicht met (een vermoeden van) ADHD. Het helpt al veel als je weet dat zij vaak niet kiezen voor hun gedrag. Ze willen zich wel concentreren, maar hun hoofd dwaalt af. Ze willen taken afwerken, maar het lukt gewoon niet altijd.

Wat kan jij doen? Luisteren. Interesse tonen. Vragen stellen zoals: "Wat helpt jou om rustig te blijven?" of "Wil je dat ik je ergens aan herinner?" Structuur, duidelijke afspraken, reminders of gewoon wat extra geduld kunnen echt een verschil maken.

En onthoud: ADHD is maar één facet van iemands identiteit. Achter het label zit een uniek persoon, met interesses, talenten, dromen en gevoelens. Net als jij.

Waar kan je terecht?

• Op zitstil.be vind je betrouwbare info over ADHD, school, werk en ondersteuning.
• Op onze website vind je oefeningen, zelftests en begeleiding, ook als je (nog) geen diagnose hebt. Er zijn ook specifieke modules voor jongeren met ADHD. We helpen je stap voor stap vooruit.